Cảnh báo khô hạn ở thượng nguồn hồ Đankia - Suối Vàng

05:03, 25/03/2021

Hạn hán kéo dài, tình trạng bồi lắng nghiêm trọng, nguồn nước sụt giảm nhanh, khiến một phần lòng hồ Đankia - Suối Vàng trơ đáy, nứt nẻ. Nếu tình trạng này kéo dài, vùng thượng nguồn của hồ sẽ bị hạn nặng... 

Hạn hán kéo dài, tình trạng bồi lắng nghiêm trọng, nguồn nước sụt giảm nhanh, khiến một phần lòng hồ Đankia - Suối Vàng trơ đáy, nứt nẻ. Nếu tình trạng này kéo dài, vùng thượng nguồn của hồ sẽ bị hạn nặng... 
 
Lòng hồ giờ chỉ còn là khe nước nhỏ xa bờ
Lòng hồ giờ chỉ còn là khe nước nhỏ xa bờ
 
Hồ Đankia - Suối Vàng là công trình đa mục tiêu nằm trên địa bàn thị trấn Lạc Dương (huyện Lạc Dương, Lâm Đồng). Ngoài việc cung cấp nước cho Nhà máy thủy điện AnKroet và hai nhà máy xử lý nước sinh hoạt cho TP Đà Lạt và một phần thị trấn Lạc Dương, hồ giữ vai trò quan trọng trong việc tưới tiêu cho cả vùng nông nghiệp rộng lớn ở phía thượng nguồn. Đây còn là một trong những danh thắng nổi tiếng của tỉnh Lâm Đồng, là điểm du lịch dã ngoại không thể bỏ qua, trong hành trình khám phá Đà Lạt của du khách. Tuy nhiên, trước tác động của biến đổi khí hậu, sau nhiều tháng không mưa, nguồn nước bổ sung hạn chế, cộng với sự bồi lắng do sự xâm thực của tự nhiên cũng như hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân, mực nước hiện đang sụt giảm mạnh, phía thượng nguồn của hồ cạn khô, nứt nẻ. 
 
Theo phản ánh của người dân, một ngày trung tuần tháng 3/2021, có mặt tại hồ Đankia - Suối Vàng, chúng tôi tận mắt chứng kiến một phần lòng hồ rộng lớn phía thượng nguồn đã trơ đáy, khô khốc, nứt nẻ. Tại đây, xe gắn máy, thậm chí ô tô bán tải có thể băng qua lòng hồ mà không bị lún. Một số nơi trước đây là lòng hồ ngập nước, nay cỏ đã lên xanh và thành nơi thu hút trâu, bò, ngựa của người dân trong vùng. Cùng với đó, quanh hồ còn có nhiều cụm mô tơ, máy nổ bơm nước phục vụ sản xuất nông nghiệp đang “lơ lửng” trên giàn cao từ 2 đến 3 m do mực nước giảm sâu. 
 
Anh L.Q.T (30 tuổi, ngụ thị trấn Lạc Dương) cho biết: Gia đình canh tác rau, hoa tại khu vực này 5 năm rồi, nhưng đây là năm đầu tiên giữa tháng 3 mà mực nước hồ bị cạn kiệt như thế này. Một số người dân có diện tích canh tác rau, hoa ở khu vực này cũng cho biết: Năm nay hạn hán khốc liệt khiến mực nước lòng hồ sụt giảm khoảng 2 m so với năm trước, trong khi diện tích đất sản xuất nông nghiệp tăng. Nguồn nước cạn kiệt, dòng nước còn lại dịch chuyển ra xa bờ, buộc phải nối ống mới bơm được nước tưới cho vườn. Cũng theo người dân, gần đây một số hộ còn phải đào ao trong lòng hồ mới hút được nước tưới cho rau, hoa. 
 
Nằm cách đó không xa, một khu vực đất rộng lớn mới được người dân tự ý cho san ủi phân thành các lô, khoảnh theo hình thái ruộng bậc thang vẫn chưa kịp xuống giống. Một số lô, thửa còn được xe tải tiếp tục đổ đất để lấy mặt bằng, chỉ cần một trận mưa lớn đất sẽ bị cuốn trôi xuống lòng hồ Đankia - Suối Vàng gây bồi lắng, làm giảm chất lượng nguồn nước là không tránh khỏi. 
 
Nguồn nước hồ Đankia - Suối Vàng đang sụt giảm nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước sinh hoạt của cư dân TP Đà Lạt và thị trấn Lạc Dương mà còn khiến việc tưới tiêu nông nghiệp của người dân gặp nhiều khó khăn. Lãnh đạo UBND huyện Lạc Dương cho biết: Gần 3 tháng qua, trên địa bàn thị trấn Lạc Dương và khu vực lân cận hầu như không có mưa nên mực nước hồ Đankia - Suối Vàng đã xuống đến mức thấp nhất (cao trình 1417 - 1418) so với những năm gần đây. 
 
Cũng theo lãnh đạo huyện Lạc Dương, tại khu vực hành lang bảo vệ hồ Đankia - Suối Vàng có khoảng 150 ha đất sản xuất nông nghiệp, dẫn đến tình trạng bồi lắng lòng hồ và ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước sinh hoạt. Để khắc phục tình trạng này, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có chủ trương xây dựng một hồ nước rộng từ 80 - 100 ha phía thượng nguồn hồ Đankia - Suối Vàng, chuyên dùng để cung cấp nguồn nước cho các nhà máy sản xuất nước sinh hoạt phục vụ người dân TP Đà Lạt và thị trấn Lạc Dương. Trong khi đó, nếu từ nay đến tháng 4 mà không có mưa, tất cả các dòng suối ở thượng nguồn hồ Đankia - Suối Vàng sẽ kiệt nước.
 
Liên quan vụ việc, trước đây Báo Lâm Đồng đã có loạt tin, bài, phóng sự ảnh phản ánh những “Lo ngại... phía thượng nguồn” hồ Đankia - Suối Vàng, cảnh báo tình trạng bồi lắng lòng hồ do tác động của con người, rác thải sinh hoạt, rác nông nghiệp đã, đang “tấn công” hồ Đankia - Suối Vàng. Các bài viết nêu những lo ngại về nguy cơ thiếu nước và ô nhiễm nguồn nước sạch hiển hiện ở phía thượng nguồn do tình trạng phá rừng, san ủi đất cũng như các hoạt động sản xuất nông nghiệp ở khu vực thượng nguồn. Cảnh báo là vậy, nhưng tình trạng trên vẫn chưa được các cơ quan chức năng khắc phục triệt để, khiến dư luận bất bình.
 
Hồ Đankia - Suối Vàng có trữ lượng khoảng 20 triệu m3 là nguồn cung cấp nước thô cho hai nhà máy sản xuất nước sạch Đankia - Suối Vàng (thuộc Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Lâm Đồng) và Nhà máy Đankia 2 (do Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Đầu tư Tổng hợp và Hợp tác quốc tế - GELEXIM, đầu tư kinh doanh). Hai nhà máy này cung cấp nước sinh hoạt chính cho cư dân TP Đà Lạt và thị trấn Lạc Dương. Công suất của hai nhà máy đạt 60.000 m3 nước mỗi ngày, trong khi bình quân tiêu dùng của TP Đà Lạt khoảng 45.000 m3/ngày, mùa cao điểm khoảng 50.000 m3/ngày.
 
THỤY TRANG