Kỷ vật của người Cộng sản gieo mầm cách mạng trên cao nguyên Lang Biang

09:02, 01/02/2018

Nhân dịp Kỷ niệm 88 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2018), Bảo tàng Lâm Đồng đã chỉnh lý bổ sung thêm cho phần trưng bày về phong trào đấu tranh cách mạng một số tài liệu, hình ảnh quí về ông Trần Hữu Duyệt - Bí thư Chi bộ Đảng Tân Việt tại Đà Lạt (năm 1929) - người gieo mầm cách mạng đầu tiên trên quê hương Lâm Đồng.

Nhân dịp Kỷ niệm 88 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2018), Bảo tàng Lâm Đồng đã chỉnh lý bổ sung thêm cho phần trưng bày về phong trào đấu tranh cách mạng một số tài liệu, hình ảnh quí về ông Trần Hữu Duyệt - Bí thư Chi bộ Đảng Tân Việt tại Đà Lạt (năm 1929) - người gieo mầm cách mạng đầu tiên trên quê hương Lâm Đồng.
 
Đồng chí Trần Hữu Duyệt và Chủ tịch Fidel Castro trong một chuyến đi thăm và làm việc tại Cuba
Đồng chí Trần Hữu Duyệt và Chủ tịch Fidel Castro trong một chuyến đi
thăm và làm việc tại Cuba
Vốn được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất giàu truyền thống yêu nước Cẩm Nhượng - Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh, ngay từ khi còn học Đệ Tam, ông Trần Hữu Duyệt đã tham gia hoạt động cách mạng. Năm 1927, ông gia nhập và chính thức trở thành đảng viên Đảng Tân Việt.Trong những năm 1928 - 1930 ông được Xứ ủy Tân Việt Nam kỳ cử ra hoạt động ở năm tỉnh Cực Nam Trung bộ trong đó có Đà Lạt (Lâm Đồng). Chi bộ Đảng Tân Việt của Liên tỉnh Ngũ Trang do ông làm bí thư và có mật danh là “Ngũ Trang”. Thời gian này ông lên Đà Lạt hoạt động, tuyên truyền cách mạng và đã tổ chức thành lập Chi bộ Đảng Tân Việt đầu tiên vào đầu năm 1929 tại nhà số 5A đường Hồ Tùng Mậu - Đà Lạt. Đầu năm 1930, sau Hội nghị hợp nhất các tổ chức Đảng thành lập Đảng Cộng sản Đông Dương; ông Trần Hữu Duyệt đã trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương và giữ chức Bí thư Chi bộ tỉnh Khánh Hòa, đồng thời tiếp tục tham gia chỉ đạo thành lập chi bộ Đảng Cộng sản Đà Lạt (trên cơ sở các đảng viên của Chi bộ Đảng Tân Việt). Trong quá trình hoạt động cách mạng ông đã từng đảm nhận những chức vụ quan trọng như: Chủ tịch UBND Cách mạng lâm thời tỉnh Hà Tĩnh (năm1946). Năm 1949, ông được điều động làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chính tỉnh Thanh Hóa, kiêm Bí thư tỉnh Thanh Hóa và là Khu ủy viên Liên khu IV đặc trách mặt trận Bình - Trị - Thiên. Sau 1954 làm Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, Phó Ban Mặt trận Trung ương, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký UBMT Tổ quốc Việt Nam, đại biểu Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khóa I, khóa II của tỉnh Hà Tĩnh và từng được tặng thưởng nhiều huân chương cao quý. Ông mất năm 1986 tại Hà Nội. 
 
Trong thời kỳ hoạt động cách mạng, đặc biệt là giai đoạn ông tham gia Đảng Tân Việt và thời gian đầu sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương ra đời, ông đã có nhiều đóng góp và ảnh hưởng lớn đối với việc thành lập các tổ chức Đảng và phong trào đấu tranh cách mạng tại Đà Lạt, Lâm Đồng nói riêng và các tỉnh thuộc Cực Nam Trung bộ nói chung. Năm 2016, gia đình ông đã tặng cho Bảo tàng Lâm Đồng một số hình ảnh, tư liệu quí giá về ông còn lưu giữ được như: ảnh ông và các đồng chí của ông tới thăm và chụp hình lưu niệm với nhà cách mạng lỗi lạc Hồ Tùng Mậu; ảnh ông với Đại tướng Võ Nguyên Giáp và một số đồng chí trong BCH Trung ương Đảng lúc bấy giờ và các đại biểu Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa về dự kỳ họp lần thứ IV - khóa I năm 1955. Ảnh ông với Chủ tịch Fidel Castro trong một chuyến thăm và làm việc tại Cu Ba. Đặc biệt là bức thư viết tay (bút tích của ông được viết trên một loại giấy dành riêng có in sẵn tên ông trên đầu trang) dài 5 trang gửi cho ông Trần Lê - nhà hoạt động cách mạng, sau đó từng giữ các chức vụ quan trọng trong Đảng và Nhà nước: Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng CSVN, Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao. Bức thư được viết vào năm 1978 (thời kỳ ông Trần Lê còn làm Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng) trong đó ông cung cấp một số thông tin quan trọng về các sự kiện thành lập các chi bộ Đảng và phong trào đấu tranh cách mạng ở Đà Lạt, Lâm Đồng theo yêu cầu của ông Trần Lê và Tỉnh ủy tỉnh Lâm Đồng thời kỳ những năm đầu mới giải phóng để phục vụ cho công tác nghiên cứu viết lịch sử Đảng bộ Lâm Đồng (nhưng sau đó do Tỉnh ủy Lâm Đồng đã cử cán bộ tới trực tiếp phỏng vấn, ghi chép nên ông đã giữ lại bức thư này).
 
Đây là những tư liệu và hình ảnh rất quí giá, ngoài việc giúp cho công tác học tập, nghiên cứu lịch sử còn góp phần bổ sung hiện vật, hình ảnh làm phong phú và sinh động thêm cho phần trưng bày về phong trào đấu tranh cách mạng của quân và dân Lâm Đồng tại Bảo tàng Lâm Đồng.
 
ĐOÀN BÍCH NGỌ